in Tiếng Nhật tổng hợp

Bất biến trong tiếng Nhật – ないである và ないでいる

Lần này mình đề cập đến trạng thái phủ định kéo dài của hành động một cách có ý thức qua hai điểm ngữ pháp ないである và ないでいる.

Ý nghĩa bất biến thể hiện ở chỗ hành động đó không thay đổi tính chất phủ định “không làm” và kéo dài trạng thái đó bằng ý chí của người nói. Ở đây có nhấn mạnh đến ý chí của người nói, nên những ví dụ trong bài này đều đi với tha động từ.

ないである – vẫn chưa [động từ]

Giả sử, ai đó nói cho bạn một bí mật, và bạn hoàn toàn có ý chí chủ động trong việc giữ bí mật đó trong thời gian dài. Có nghĩa là bạn đang “kéo dài trạng thái không nói ra một cách có ý thức”. Khi đó bạn có thể phát biểu:

このことは まだ 誰にも 知らせないである

Chuyện này tôi chưa cho ai biết.

Nếu bạn đã từng học qua điểm ngữ pháp [tha động từ + てある] thì ないである chính là cách nói phủ định của nó. Nếu như [tha động từ + てある]  diễn tả một trạng thái còn lưu lại như là kết quả của một hành động mà ai đó đã làm trước đó nhằm có có kế hoạch cho một điều gì đó trong tương lai, thì ないである diễn tả kéo dài trạng thái không thực hiện một hành nào đó một cách có ý thức cũng hoàn toàn nằm trong chủ đích và kế hoạch của chủ thể. Hai điều này chỉ ngược nhau về tính phủ định và khẳng định, nhưng vẫn giống nhau trên phương diện “cố ý để cho điều gì đó sẵn nguyên như vậy nhằm mục đích riêng”, bạn xem ví dụ đơn giản sau:

手紙はもう出してある

Thư đã gửi sẵn rồi. (cho nên bây giờ tiếp tục thực hiện những điều khác cần làm)

手紙は出さないである

Thư vẫn chưa gửi. (vẫn để ở trạng thái không gửi, đang để trạng thái như vậy để chuẩn bị sau này mới gửi hoặc làm gì khác)

ないでいる – ở trạng thái không [động từ]

Đối với ないでいる, chủ ngữ sẽ chỉ giới hạn ở người hay động vật có tình cảm, ý chí, để diễn tả ý nghĩa “ở trạng thái vẫn không’. Ví dụ như:

昨日から 何も たべないでいる

Từ hôm qua đến giờ tôi chưa ăn gì cả.

(tôi ở trạng thái vẫn chưa ăn gì từ trưa hôm qua đến giờ)

hoặc là:

そばは 自分一人で 起き上がることも できないでいる

Bà tôi nếu một mình thì không thể nào ngồi dậy được.

(bà tôi ở trong tình trạng hễ một mình là không thể nào ngồi dậy)

ないでいる chỉ đơn thuần thông báo một tình trạng, một trạng thái không hoặc không thể làm điều gì. Vì như đã nói, chỉ giới hạn ở người hay động vật có ý chí nên bạn không thể nói: 雨が降らないでいる (sai).

 

Leave a Reply for Rikimaru.Amida Cancel Reply

Viết bình luận

Comment

  1. Bạn cho mình hỏi là mình đang hiểu mẫu bên trên là vẫn chưa nhưng là chủ đích của bản thân, mẫu thứ hai là vẫn chưa nhưng là trạng thái của hành động. Vậy mẫu bên trên cũng không dùng được cho ví dụ mưa đúng không bạn? Vậy thì trong ví dụ đó thì phải dùng mẫu gì nhỉ?